Od połowy II wieku do XIIl wieku centrum Czeladzi ukształtowało się wokół Rynku o kwadratowych wymiarach. Ryneczek ten stał się sercem miasta, otoczonym siatką prostopadłych ulic połączonych przecznicami, które biegły łukami, tworząc układ owalnicowy. Ten charakterystyczny układ miał lekko wydłużony, wrzecionowaty kształt, rozciągnięty ku rzece w kierunku dawnej przeprawy z miejscem poboru myta.
Całe to ukształtowanie przestrzenne było typowe dla średniowiecznych miast handlowych. Obszar Czeladzi obejmował tereny między współczesnymi ulicami Pieńkowskiego na północy, Radziecką na północy i przedłużeniem jej ku S. Staszica, ulicami Ciasną i Walną na południu, aż do Bytomskiej i jej skrzyżowania z ulicami Szpitalną i 1 Maja.
Zabudowa miasta była skoncentrowana w ośmiu kwartałach wokół Rynku, gdzie cztery z nich stanowiły pierzeje samego Rynku, a kolejne cztery wsuwały się między kwartały przyrynkowe. Ulice, które dzieliły te obszary zabudowane, tworzyły główną sieć komunikacyjną miasta.
Warto zaznaczyć, że do początków XIX wieku ruch uliczny był lewostronny i jednokierunkowy. Odbywał się głównie ulicami prostopadłymi do pierzei przyrynkowych, a krzywizny ulic prowadziły do dwóch bram miejskich, które były kluczowymi punktami w mieście. Ruch tranzytowy z bramy wschodniej, czyli od strony Będzina, kierował się na południe ulicą Rynkową, wzdłuż południowej krawędzi Rynku, następnie ulicą Kościelną, omijając plac kościelny po południowej stronie, i schodził łukiem do bramy zachodniej-Bytomskiej. Z kolei ruch z zachodu na wschód prowadził łukiem do północnej pierzei Rynku, wzdłuż niej, a następnie łukiem schodził do bramy wschodniej. Dodatkowo, od północy istniała możliwość ominięcia Rynku łukiem ulicy Pieńkowskiego.
Każda strona miasta, a co za tym idzie, podróżni przemieszczający się przez nie, miała swoją karczmę. Trasa z wschodu prowadziła obok tawerny zlokalizowanej w narożu ulic Rynkowej i Będzińskiej. Z kolei trasa z zachodu przechodziła obok tzw. domu zajezdnego wójtowskiego, zajmującego narożnik północno-zachodniej pierzei rynkowej.
Chociaż pierzeje rynkowe miały równomierną powierzchnię, to nie miały jednak tej samej liczby parcel. Południowa i północna były podzielone na pięć działek, a wschodnia i zachodnia na cztery. Wszystkie działki miały jednakową szerokość – 14,65 m. Różnica w liczbie parcel wynikała z faktu, że pierzeja wschodnia i zachodnia były skrócone o szerokość głównych ulic wylotowych z Rynku, które nie miały swoich odpowiedników wśród ulic prowadzących na północ i południe. W tych kierunkach istniały tylko wąskie drogi wewnątrzmiejskie, o szerokości połowy działki, czyli 7,32 m.
Linie podziału pierzei i działek są praktycznie identyczne do dnia dzisiejszego, choć badania wykazały pewne odchylenia od regulacyjnych linii pierzei, zwłaszcza wschodniej, różniącej się o około trzy metry. Prawdopodobnie wynika to z wielokrotnej wymiany zabudowy, która przez wieki była głównie drewniana i podatna na zniszczenia.
Główny plac miejski, który od wieków służył jako przestrzeń handlowa, do roku 1937 nosił nazwę Rynku. W tym roku Rada Miejska uchwaliła zmianę nazwy na Plac 11 Listopada. Niemieccy okupanci nadali mu nazwę Ringplatz. Po zakończeniu wojny po czterech latach wrócił do nazwy Rynek. Od 1949 r. nosił nazwę Plac Wolności, by po 40 latach znów powrócić do historycznej nazwy – Rynek. W 2001 r., z okazji Roku Prymasa Tysiąclecia, Czeladzcy radni zadecydowali, że Rynek otrzyma imię Stefana Kardynała Wyszyńskiego 1.
